Türk Matematik Tarihi Arşivi

1909 yılında İstanbul’da doğan Ratip Berker, ilk ve orta öğrenimini 1926 yılında Kadıköy Saint-Joseph Lisesi’nde, lisans öğrenimini matematik dalında Fransa’da Nancy ve Lille Üniversitelerinde 1932 yılında tamamlamıştır. Nancy Elektromekanik ve Tatbiki Mihanik Enstitüsü’nden mühendis olarak mezun olmuştur. 1933 Üniversite Reformu’ndan sonra Riyâzî Mihanik Doçenti olarak İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ne tayin edilmiş, daha sonra doktorasını yapmak üzere 29 Şubat 1936’dan itibaren Fransa’nın Lille Üniversitesi’nde çalışmalarına başlamıştır. Orijinal adı “Sur quelques cas d’intégration des équations du mouvement d’un fluide visqueux incompressible”olan doktora tezini tamamlayan Ratip Berker 1939 yılında doçent olmuş, Ali Yar, Kerim Erim, Marcel Fouché ve Patrick Du Val’den oluşan komisyonun 15 Ekim 1943 tarihli toplantısında Matematik Profesörlüğü’ne tayininin teklif edilmesi kararlaştırılmıştır. Maarif Vekilliği Ratip Berker’e profesörlük ünvanı verilmesini uygun görmüş ve kendisi 20 Kasım 1943 tarihli bir kararla Fen Fakültesi Matematik Enstitüsü Profesörlüğü’ne tayin edilmiştir. 1944-1948 yılları arasında Makine Fakültesi Dekanlığı yapmıştır. 1946 yılında çıkarılan bir kanunla profesörlerin ikinci bir üniversitede çalışmasının yasaklanmasının ardından hem İstanbul hem de İstanbul Teknik Üniversitesi’nde çalışmakta olan Ratip Berker, İstanbul Teknik Üniversitesi’ndeki görevini tercih ederek İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ndeki görevinden ayrılmıştır. 1949-1951 ve 1952-1954 yılları arasında “UNESCO Middle East Science Cooperation Office” in Başkanlığını yapmıştır.

1954 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde “Ordinaryüs Profesör” unvanını alan Berker, daha sonra sırasıyla Indiana University, Bloomington, Indiana, ABD; Lile University, Fransa (1962-1967); “Paris-VI University, Fransa (1967-1972) ve Boğaziçi Üniversitesinde (1972-1979) profesörlük yapmış, 1979 yılında emekli olmuştur. Ratip Berker 1979-1982 yılları arasında TÜBİTAK Bilim Kurulu Başkanı olarak görev yapmıştır.

Ratip Berker aynı zamanda “Bulletin of the Technical University of İstanbul”; “Archive for Rational Mechanics and Analysis”; “International Journal of Engineering Science” adlı bilimsel dergilerde Yazı Kurulu Üyeliği ve Başkanlığı yapmıştır.

1968 yılı TÜBİTAK Bilim Ödülüne ve 1991 yılı TÜBİTAK Hizmet Ödülüne layık görülen Ratip Berker, 1975 yılı Hacettepe ve 1980 yılı İstanbul Teknik Üniversitesi Fahri Doktorlukları ve 1983 “Officier de la Légion d’honneur” sahibidir. Ord. Prof. Dr. Ratip Berker 28 Ekim 1997 tarihinde vefat etmiştir.

Kaynakça:

1) https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files//ozgecmis/RatipBerker.pdf
2) Sevtap İshakoğlu-Kadıoğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900- 1946), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 4106, İstanbul 1998, s. 201-204.