Türk Matematik Tarihi Arşivi

Patric du Val, 26 Mart 1903 tarihinde İngiltere'de doğmuştur. Orta öğrenimini özel olarak yapmıştır. 1926 yılında Londra Üniversitesinden (1st class Honorus) derecesiyle matematik dalından diplomasını almış ve 1927-1930 yılları arasında Cambridge Üniversitesi'nde araştırıcı öğrenci olmuştur. 1930'da aynı üniversitede Prof. Baker'in yanında doktorasını tamamladıktan sonra 1930-1934 yılları arasında yine Cambridge Üniversitesi'ne bağlı Trinity College'in yüksek öğrenim bursunu kazanmıştır. Bu arada 1931-1932 tarihlerinde zamanın Cebirsel Geometri dalında en ileri merkezlerinden biri olan Roma'da Cebirsel Geometri'nin en ünlü profesörlerinden Enriques'in yanında çalışmıştır. 1934-1935'de Instute for Advanced Study, Princeton'da araştırmalarına devam eden Du Val 1936'dan 1941'e kadar Manchaster Üniversitesi'nde "Assistan Lecturer"lik yapmış ve 2. Dünya Savaşı içinde 1941 yılında Ord.Prof. unvanı ile İ.Ü. Fen Fakültesi Geometri kürsüsüne getirtilmiştir. (Ord. Prof. Von Mises'den boşalan yere) Fen Fakültesi'nde kaldığı 8 yıl zarfında bütün derslerini Türkçe okutmuştur.

Patrick Du Val 1949'da ailevi sebeplerden dolayı sözleşmesinin feshini istemiştir. Durumu senatoda görüşülmüş, istifasının kabulü ile sözleşmesinin hükümsüz sayılması kararlaştırılmıştır.

İstanbul Üniversitesi'nden ayrıldıktan sonra üç yıl süre ile yani 1952 yılına kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin Georgia Üniversitesi'nde Matematik profesörlüğü yapmış, tekrar İngiltere'ye dönerek Bristol Üniversitesi'nde "Senior Lecturer" unvanıyla 1954'e kadar çalışmış ve terfi ederek Londra Üniversitesi'nin University College'ine geçmiş ve 1954-1970 yılları arasında "Reader in Geometri" unvanı ile görev yapmıştır. Ayrıca 1958-1966 arasında Londra Matematik Derneği'nin hem konsey üyesi hem de kütüphanecisi olmuştur.

14 Şubat 1970'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Profesörler Kurulu, Geometri Kürsüsü'ne getirtilmesi teklif olunan Ord.Prof.Dr.Patrick du Val hakkında bir rapor hazırlamak üzere Prof. Dr. Lütfi Biran, Prof. Dr. Ferruh Şemin, Prof. Dr. Macit Büke, Prof.Dr. Suzan Kahramaner, Prof. Dr. Nazım Terzioğlu'dan meydana gelen bir komisyon kurmuştur. Komisyonun raporu Profesörler kurulunun 25 Şubat 1970 tarihli toplantısında, okunmuş ve Patrick Du Val'ın Geometri Kürsüsü'ne getirtilmesi kabul edilmiştir. 19 Ekim 1970 de görevine başlamış ve 1 Ağustos 1974, de kendi isteğiyle emekliye ayrılmıştır. 1979'da da 10 gün süre ile sözleşmeli olarak Fen Fakültesi'nde çalışmıştır. 

Prof. Du Val'in çeşitli matematik dergilerinde yayınlanmış olan 44 orjinal araştırmasından başka, biri Türkiye'de, biri İngiltere'de diğeri de Kanada'da basılmış üç kitabı vardır.

Fen Fakültesi'nde göreve başlayışından 6 ay gibi kısa bir süre sonra derslerini Türkçe olarak vermeye başlayan Du Val, fakültede sürekli olarak kaldığı 8 yıl zarfında Cebirsel Geometri'nin çeşitli konularını kapsayan ders ve seminerler vermiş ve doktora çalışmaları yaptırmıştır. Bu çalışmaları ile de klasik İngiliz ve İtalyan Cebirsel Geometri Okulu'nun Türkiye'deki öncüsü olmuştur.

Çalışmalarında başlıca ağırlık noktasını Cebirsel Yüzeylere ve özellikle çok güç bir problem olan yüzeylerin Singüler Noktaları ve Singüler Eğrileri'ne vermiştir. Bunlara ait önemli çalışmalar Fen Fakültesi Mecmuası A serisinin 1942,1944 ve 1948 yıllarına ait sayılarında yayınlanmıştır.

Du Val Türkiye'den ayrıldıktan sonra özellikle Regüler Yüzeylerin tasnifine ait yayınlar yapmıştır. Basılmış olan 3 kitabından Türkçe yazılmış olanı Türkiye'de cebirsel dille kaleme alınan ilk geometri kitabıdır.

Türkiye'deki Doktora Öğrencileri:
Ferruh Şemin, Regle yüzeylerin diferansiyel geometrisi hakkında, 1944 (1. Danışman Kerim Erim).

Kaynakça
1) Sevtap İshakoğlu-Kadıoğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946), İstanbul, 1998.
2) https://www.mathgenealogy.org/