Türk Matematik Tarihi Arşivi

(D:16.06.1909 - Ö: 29.03.1950)

TMD 75. Yıl Kitapçığı için Özkan Değer tarafından derlenmiştir.

Feyyaz Gürsan, 16 Haziran 1909 tarihinde İstanbul’da Cağaloğlu’nda doğdu. Okuma yazma yaşına gelince, bugün Işık Lisesi adını almış olan ve o zaman Beyazıt’taki bir binada öğrenim veren Feyz-i Ati Mektebine başladı. Bu okulun eğitimde matematiğe özel önem vermesi sebebiyle, Feyyaz Gürsan’ın matematiğe büyük yeteneği olduğu genç yaşında anlaşıldı. Orta öğrenimini bu okulda tamamladıktan sonra, liseyi Adana ve İstanbul’da okumuş ve İstanbul Erkek Lisesinden mezun oldu. 

Maarif Vekaletinin açtığı sınavı kazanarak, Eylül 1928’de matematik öğrenimi görmek için Fransa’ya gönderildi. Fransa’ya giden gemide yine onun gibi matematik okuyacak olan Cahit Arf, Lütfi Biran, Gülfeza Okay, kimya öğrenimi görecek olan Ali Rıza Berkem ve astronomi öğrenimi görecek olan Nüzhet Gökdoğan da vardır. Feyyaz Gürsan bir yıl Montpellier Lisesi’nde öğrenim gördükten sonra, “Mathématiques Spéciales” sınıfını Paris’teki Louis Le Grand Lisesinde okudu. 1935’te Paris Üniversitesi Fen Fakültesinden Matematik Lisans diploması ile mezun oldu.

Türkiye’ye dönen Feyyaz Gürsan, 1 Ekim 1935 tarihinde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesine matematik asistan vekili olarak, askerlik görevini yapıp döndükten sonra da  1937 ‘de matematik asistanlığına asaleten atandı. 1 Kasım 1939 tarihinde İstanbul Üniversitesinden ayrılarak Vefa Lisesi 2. devre matematik öğretmenliğine geçti ve  bu görevini Üniversite Kanunu’nun çıktığı 1946 yılına dek sürdürdü. Aynı yıl Yüksek Mühendis Mektebine girerek önce asistan, sonra Analiz ve Matematik dersleri doçenti olarak görev yaptı, Yüksek Mühendis Mektebini İTÜ’ye dönüştüren 12.7.1944 tarih ve 4619 sayılı kanunun yayımı üzerine, İTÜ Makine Fakültesinde mekanik doçentliğine atandı.

15 Nisan 1947’de, Ratıp Berker ve Kerim Erim’in danışmanlığında, “Les éléments d’ordre supérieur d’une courbe gauche” (Bir Uzay Eğrisinin Yüksek Mertebeden Elemanları) başlıklı tezi ile İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nden Fen Doktoru ünvanını aldı.

1948 yılında, Türk Matematik Derneği’ne kurucu üyeleri arasında yer aldı. 6 Haziran 1949 tarihli ve beş profesörün imzasını taşıyan raporla İTÜ Senatosu tarafından profesörlüğe yükseltildi.

Feyyaz Gürsan, 29 Mart 1950’de İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Gümüşsuyu binasındaki çalışma odasında, öğrencilerinden Mehmet Taşkesen tarafından tabanca ile vurularak 41 yaşında öldürüldü.  31 Mart 1950 tarihinde İstanbul Üniversitesinde dersler iptal edildi ve Teknik Üniversitede saat 10:30’da yapılan anma törenin ardından toprağa verildi.

Makaleleri
[1] L'élément infinitésimal d'ordre supérieur d'une courbe gauche. (French) Rev. Fac. Sci. Univ. Istanbul (A) 6 (1941), 27–35.
[2] Les éléments d'ordre supérieur d'une courbe gauche. (French) Rev. Fac. Sci. Univ. Istanbul (A) 12 (1947), 230–236.
[3] Les évolutoïdes. (French) Bull. Tech. Univ. İstanbul 2, (1949). 79–85.

Kitapları
[1] Pratik Hesap, İstanbul Üniversitesi Matbaası, 1944.

Çevirileri
[1] William Prager, Mekaniğe Giriş, (1941).
[2] Julius Petersen, Geometri Problemleri için Metotlar ve Teoriler, (1943).
[3] Paul Aubert ve Georges Papelier, Liseler için Cebir Temrinleri, (1944).
[4] Théodule Caronnet, Geometri Temrinleri, (1946).
[5] Arthur Tresse, Analitik Geometri Dersleri, (1949).
[6] George Valiron,  Matematiksel Analiz Dersleri, Fonksiyonlar Teorisi, (1951). 
[7] Alfred Tétrel, Mekanik Problemleri ve Esas Teorilerin Hülasaları, (1952-53).

Kaynaklar:
1) Feza Günergun ve Aslı Tolun tarafından yürütülmekte olan "Cumhuriyet Türkiye’sini Bilimle Kurmak: Devlet Bursuyla Yurtdışında Öğrenim Gören Genç Beyinler (1925-1950)" başlıklı proje çerçevesinde yazılmış, ancak henüz yayınlanmamış biyografiler.
2) MathScinet